Brand er je vingers niet aan en andere vooroordelen hadden we beter in de titel kunnen zetten. Want zo bekend als droogijs in de medische wereld is, zo huiverig lijkt men nog om het product voor andere toepassingen in te zetten. Mondjesmaat in de horeca en nog minder als special FX op evenementen of in het theater. Maar is dat wel terecht? Of berust dit enkel op een al dan niet gefundeerde angst voor de risico’s die aan droogijs verbonden zitten? Wie op droogijs googled, komt al snel op fora waar zogenaamde specialisten over elkaar heen buitelen met waarschuwingen.
Droogijs: een gas met unieke eigenschappen
Droogijs is eigenlijk niets anders dan koolstofdioxide (CO2) in vaste vorm. CO2 komt van nature overal in de lucht voor, we ademen het uit en het is van zichzelf niet giftig of brandbaar. Toch wordt vooral gewaarschuwd voor verbranding, ontploffings- en verstikkingsgevaar. Hoe zit dat dan?
Temperatuur: risico’s en pluspunten
Droogijs heeft een temperatuur van ca. -79 °C. Dat is zo laag dat contact met de huid, langer dan enkele seconden,kan leiden tot brandwonden. Het dragen van handschoenen is dan ook aan te raden. Bij een hogere omgevingstemperatuur gaat droogijs direct van een vaste stof over naar gasvorm, zonder dat er een vloeistoffase tussenzit (sublimeren). Tijdens dit proces zet het product uit. In gasvorm neemt CO2 tot 800% meer ruimte in. Gebeurt dit in een afgesloten box of fles, dan wordt de druk enorm opgevoerd en kan deze exploderen. Hier komen de verhalen over ontplofte colaflessen of flessen die als raketten de lucht in schieten, vandaan. Voor de serieuze gebruiker is dit over het algemeen niet het bedoelde effect. Maar wie droogijs gebruikt zoals het bedoeld is, kan zonder zijn eigen veiligheid in gevaar te brengen, rekenen op de meest spectaculaire visuele effecten. Denk aan een wolkenzee of dat speciale vleugje rook op drankjes en bijzondere gerechten. Een ander voordeel van deze eigenschap is dat geen vocht achterblijft na verdamping.
Gaseffecten
CO2 in gasvorm heeft een grotere dichtheid dan lucht en het zakt vrijwel meteen naar beneden. CO2 is dan wel niet giftig, maar het verdringt wel lucht en dus zuurstof. Om die reden valt CO2 in de categorie verstikkende gassen. Gebruik van droogijs moet dan ook altijd buiten of in goed geventileerde ruimtes plaatsvinden. Het voordeel van deze eigenschap is dat bijna magische effecten gecreëerd kunnen worden, zoals een neveldeken over de vloer. Steeds vaker wordt droogijs daarom op evenementen gebruikt voor het creëren van speciale effecten zoals nevel en rook. In combinatie met heet water ontstaat een dikke wolk die over de vloer en rondom personen beweegt. Die langere tijd goed zichtbaar blijft en geleidelijk oplost.
Special FX: méér dan een beetje spektakel
Special effects zijn de laatste jaren booming business op festivals en evenementen. Toch is het gebruik van droogijs hier nog relatief onbekend. Zeker in de toepassing op grote schaal, op grote podia. We willen natuurlijk niet dat iemand zijn vingers brandt, maar wie in de praktijk zorgvuldig en professioneel met droogijs omgaat, hoeft geen enkel risico te lopen. De juiste voorzorgsmaatregelen zorgen voor een optimale veiligheid. Het is aan de leverancier van het droogijs om te zorgen voor goede en adequate voorlichting. Rent FX uit Landsmeer is zo’n leverancier. Rent FX is gespecialiseerd in de verhuur en verkoop van special FX apparatuur en producten voor de B2B markt. Sinds kort hebben zij droogijs in het assortiment opgenomen. Bas Wansink, van Rent FX over het voordeel van het gebruik van droogijs voor special effects: “Voor wie droogijs gebruikt in binnenruimtes, is het feit dat geen residu achterblijft op de apparatuur en inrichting een bijkomend voordeel. Dat is bij het gebruik van een rookmachine, traditioneel op oliebasis, namelijk wel anders. Maar het gaat toch vooral om het effect. Waar bij het gebruik van een rookmachine de wolken op den duur opstijgen en de artiest in een lichte mist hult, gebeurt dit bij droogijs niet. De droogijs wolken blijven als een deken boven de vloer hangen. Ze lossen op en verdwijnen. Een effect dat vele malen mooier is.”
Meer weten over de wereld achter Special FX? Over de onmisbare rol van CO2, propaan en droogijs? Download hieronder de case met het hele verhaal van RentFX.
